Skip to content

Zarys historii modernistycznego osiedla ZUS w Łodzi

Spis treści

Osiedle ZUS Łódź było odpowiedzią na małą liczbę mieszkań. Plan zakładał wybudowanie kilkunastu bloków pełnych nowoczesnych funkcji.

Budowa rozpoczęła się na początku lat 30. i trwała przez 20 lat. Osiedle zostało podzielone na dwie części: jedną dla robotników i jedną dla kadry kierowniczej.

Głównym elementem każdego bloku był przestronny pokój z balkonem, na którym mieszkańcy mogli odpoczywać podczas niepogody lub cieszyć się słońcem w ciepłe dni. Każde mieszkanie posiadało również własną łazienkę i toaletę, a także dostęp do wszelkiego rodzaju udogodnień: pralki, suszarki, lodówki itp.

Autorem projektu był Jan Kukulski, znany łódzki architekt. Do pomocy przy jego projektowaniu zatrudnił zespół architektów i architektów krajobrazu. Nowe ulice zostały wytyczone w południowej części Łodzi, a park zaprojektował architekt krajobrazu Stefan Rogowicz. Projekt przewidywał budowę 14 trzypiętrowych bloków, z których ostatecznie powstało siedem. Część bloków wybudowano dla robotników, a drugą część dla urzędników. Mieszkania różniły się wielkością – te mniejsze miały być przystępne dla robotników. Z kolei mieszkania urzędników wyposażone były w piece węglowe, instalację gazową, miały drewniane parkiety, a okna i drzwi zdobiły mosiężne okucia. W niektórych budynkach znajdowały się nawet spiżarnie i pomieszczenia dla służby. Mieszkańcy mogli również korzystać z pralni i suszarni.

Osiedle ZUS warto zobaczyć na własne oczy. Znajdujące się tam budynki są ciekawsze niż mogłoby się wydawać. Przy ulicy Sanockiej 20 znajduje się budynek typu galeriowego, który posiada mieszkania, do których wchodzi się nie z wewnętrznej klatki schodowej, ale z zewnętrznej galerii. Modernistyczną ikoną jest budynek przy ulicy Dygasińskiego 6. Jest to blok mieszkalny z dobudowaną 8-piętrową wieżą ciśnień, która w późniejszych latach została przerobiona na mieszkania.

Z biegiem lat warto docenić ponadczasowy wygląd osiedla. Bloki są proste i nie posiadają żadnych ozdób, ale ich charakter wynika z połączenia surowego szarego tynku, cegły klinkierowej na podmurówce oraz zaokrąglonych balkonów z ażurowymi balustradami.